انحراف چشم

یکی از شایع ترین بیماری های چشمی در کودکان است. که در این مقاله بیشتر با انحراف چشم و راه های درمان انحرف چشم آشنا می شوید.

انحراف چشم در کودکان

انحراف چشم (یا به اصطلاح عامیانه لوچی) یک ابنرمالیتی شایع در بین کودکان است که به وضعیتی گفته می شود که چشم ها در یک راستا قرار ندارند و سبب کانونی شدن نور ورودی به چشم در نقاط مختلف می گردد. در اکثر موارد یک چشم هنگام نگاه به روبه رو به صورت مستقیم قرار می گیرد، درحالی که چشم دیگر به سمت داخل، خارج، بالا یا پایین انحراف پیدامی کند. در موارد کمی این انحراف ممکن است از یک چشم به چشم دیگر انتقال یابد.

در بحث انحراف ابتدا بایستی گفت که شش ماهیچه حرکات چشمی را کنترل می کنند. یک ماهیچه چشم را به راست و ماهیچه ی دیگر چشم را به چپ حرکت می دهد. اما برای حرکات چشمی به سمت بالا، پایین و زوایای مایل از چهار ماهیچه استفاده می شود. برای روی هم قرار گرفتن تصویر دو چشم هر شش ماهیچه ی یک چشم بایستی همزمان با شش ماهیچه ی چشم دیگر فعالیت کنند. حرکات این ماهیچه ها توسط مغز کنترل می شوند اما این وضعیت معمولا همراه با دیگر مشکلات مغزی نیست اما به ندرت در برخی کودکان مبتلا به انحراف مشکلات مغزی دیگری مانند :

• فلج مغزی
• سندروم داون
• هیدروسفالی
• تومور مغزی

• وجود کاتاراکت (آب مروارید) یا ضربه به چشم نیز می تواند سبب ایجاد انحراف گردد.
• اگر یکی از اعضای خانواده دچار انحراف چشم باشند شانس ایجاد این عارضه در کودک بیشتر است.

آیا انحراف چشم روی دید تاثیر دارد؟

برای دید نرمال هر دو چشم بایستی تصاویر نقطه ای در یک راستا تشکیل دهند که توسط این مکانیسم ما می توانیم فاصله ی یک جسم را از خودمان تشخیص دهیم (دید عمیق) اما زمانی که دو چشم با هم در یک راستا قرار نمی گیرند دو تصویر مختلف به مغز ارسال می گردد که در سنین پایین تر مغز به مرور یاد میگیرد که تصویر ارسال شده از چشم منحرف را نادیده بگیرد. در واقع در این وضعیت ها مغز تنها روی تصویر ارسال شده از چشم بهتر متمرکز می باشد. و  به دنبال آن دید عمق هم مختل می گردد. اما در سنین بالاتر اگر انحراف به صورت ناگهانی ایجاد شود سبب دوبینی می گردد که دلیل این مساله هم این است که قبل از ایجاد انحراف چشم، مغز فرد یاد گرفته که از دو چشم فرد تصویر دریافت نماید و نمی تواند تصویر ارسالی از چشم منحرف را نادیده بگیرد.

نشانه های انحراف چشم در کودکان

رایج ترین و بارزترین نشانه وجود انحراف این است که چشمان کودک هنگام دیدن یک شی خاص در دو جهت متفاوت قرار دارند. از جمله دیگر نشانه های انحراف این است که کودک هنگام نگاه کردن به یک شی خاص یک چشم خود را به آن نزدیک می کند و یا سر خود را برای دیدن یک شی کج می نماید که هدف از این جابه جایی سر ایجاد هماهنگی بین تصاویر ارسالی از دو چشم است. اگر شما متوجه هریک از علائم فوق شدید بایستی در اولین فرصت به اپتومتریست یا چشم پزشک خود مراجعه کنید.

انحراف کاذب

در سنین کمتر از یک سال چشم های کودک شما ممکن است منحرف به نظر برسد د رحالیکه در واقعیت این چنین نیست و به این وضعیت انحراف کاذب گفته می شود که بیشتر در کودکانی که جمجمه ی پهنی دارند و یا بینی صافی دارند و یا دارای چین پلکی می باشند (چین مغولی) دیده می شود که این وضعیت با بالا رفتن سن بهبود می یابد و یا کنترل می شود.

انواع انحراف

3 نوع رایج انحراف وجود دارد

ایزوتروپیای نوزادی :

 انحراف به داخل در یک و یا هر دو چشم

ایزوتروپیای تطابقی :

 رایج ترین نوع انحراف در سنین بالای دو سالگی می باشد که در این نوع انحراف هنگام نگاه کردن یک شی در فاصله ی نزدیک یک چشم به سمت بینی انحراف پیدا می کند.

اگزوتروپیا :

در این نوع انحراف معمولا چشم کودک هنگام نگاه کردن به شی دور به سمت خارج انحراف پیدا می کند. این نوع انحراف ممکن است در سنین پایین تر خود را تنها در زمان بیماری، خستگی و یا خواب آلودگی نشان دهد.

درمان انحراف

درمان انحراف به سن کودک و نوع انحراف بستگی دارد. در مراحل اولیه معمولا مقادیر کم انحراف با عینک اصلاح می شود. اما در موارد شدید حتما نیاز به جراحی وجود دارد. در کودکان بالای دو سال استفاده از عینک های منشوری می تواند بسیار کمک کننده باشد که منشور به کار رفته تصویر چشم منحرف را به نقطه ی درست هدایت می کند. زمان تجویز این عینک ها معمولا انجام تمرین های خاص و تلاش برای تقویت عضله ی ضعیف بسیار کمک کننده خواهد بود.

آیا تنبلی چشم همان انحراف است؟

بسیاری از مردم این اشتباه را مرتکب می شوند که می گویند فردی که انحراف چشم دارد دارای «تنبلی چشم» است، اما تنبلی چشم (آمبلیوپی) و انحراف یکی نیستند. انحراف و تنبلی هر دو شرایط درمان توسط متخصص بینایی را دارا هستند.