6 خطر استفاده زیاد از وسایل دیجیتال برای کودکان

6 سال پیش

در مقاله قبلی تحت عنوان “آیا تماشای زیاد مانیتور برای کودکان مضر هست؟” به معرفی کلی از بحث و تعریف کلمات کلیدی پرداختیم امّا در این مقاله می خواهیم خطرات زمان دیدن زیاد کودکان را بررسی کنیم.

خطرات زمان دیدن زیاد برای کودکان

وقتی که در مورد خطرات زمان دیدن زیاد برای کودکان صحبت می کنیم در واقع داریم در مورد اثرات خطرناک و بالقوه ی نور آبی صحبت می کنیم.

این نکته حائز اهمیت هست که از زمانی که یک کودک زمان دیدنش شروع می شه در معرض نور آبی بیشتری نسبت به حالت عادی زندگی قرار می گیرد. و این را باید به یاد داشت که خورشید به مراتب نور آبی مضرتری نسبت به نور آبی کامپیوترها، تبلت ها و تلفن های هوشمند تولید می کند. اینطوری می توان گفت که نور آبی دستگاه های دیجیتال افزونه ای است که یک انسان در طی روز از خورشید در حال دریافت هست.

نکته ی مهم دومی که باید در نظر گرفت این فاکتور زمان در معرض نور آبی قرار گرفتن هست. نور آبی منتشر شده از خورشید فقط از زمان طلوع شروع و تا زمان غروب خورشید ادامه پیدا می کند. امّا در معرض نور آبی دستگاه های دیجیتال قرار گرفتن ممکن هست در هر زمانی از شبانه روز رخ دهد.

می توان خطرات زمان دیدن زیاد برای کودکان را به دو دسته ی خطرات در کمین و خطرات بلند مدت تقسیم بندی کرد.

خطرات در کمین

خطرات در کمین به طور عمومی بلافاصله پس از در معرض نور آبی قرار گرفتن رخ می دهند. بیشتر این خطرات در ارتباط با ریتم شبانه روزی بدن هستند که دلیل اصلی اشون استفاده از وسایل دیجیتال در شب هست که منجر به دیرتر به خواب رفتن از حالت نرمال شود.

اختلال در خواب به خصوص در کودکان می تواند مشکل ساز باشد که منجر به خواب آلودگی کودک و در نهایت کاهش بازدهی وی در مدرسه شود. که این اختلال در چرخه بیداری/خواب می تواند منجر به افزایش وزن و بیماری های مرتبط به چاقی شود.

تحقیقات نشان می دهد که کسانی که تجربه ی اختلال چرخه بیداری/خواب دارند، فعالیت آن تحت تاثیر قرار گرفته و باعث به هم ریختگی و حتی کاهش سطح شادی و احساس تنهایی بیشتر کردن شود.

همچنین یک مطالعه جالب دو ساله بر روی بیش از 2500 نفر از دانش آموزان طبیعی دبیرستان های لس آنجلس نشان داده نوجوانانی که به طور گسترده از وسایل دیجیتال استفاده کردند و زمان دیدن بیشتری داشتند 10 درصد آن ها دچار اختلال کم توجهی یا AHDH شدند. البته این محقیق اذعان داشتند که برای اثبات ارتباط مستقیم بین زمان دیدن و اختلال کم توجهی نیاز به تحقیقات بیشتر نیز هست.

در نهایت، بر اساس نظر شورای بینایی، 30 درصد از والدین گزارش دادند که فرزانی که بیش از دو ساعت از وسایل دیجیتال استفاده کردند حداقل دچار یکی از اختلالات زیر شده اند:

سردرد
گردن یا شانه درد
خستگی، خشکی یا تحریک مردمک چشم
کاهش زمان توجه
رفتار ضعیف
تحریک پذیری

هر کدوم از موارد بالا بالقوه می تواند روی عملکرد آکادمیک یا روابط اجتماعی تاثیر بگذارد

خطرات بلند مدت

واقعیتی که وجود دارد عوارض بلند مدت در معرض نور آبی وسایل دیجیتال قرار گرفتن هنوز به طور کامل شناخته نشده است. دلیلش هم این هست که نسل گذشته استفاده اشون از وسایل دیجیتال قابل مقایسه با نسل جدید نیست.

این قضیه احتمالا دهه ها زمان ببرد که اثرات “زمان دیدن” روی کودکان در هنگام بزرگسالی به درستی شناخته شود. امّا همین الان نیز مطالعاتی وجود دارد که پیشنهاد می دهند که محدود کردن در معرض نور آبی قرار گرفتن بهتر است که در سنین کم شروع شود.

به طور مثال، محققینی در ژاپن و سوئیس در این مورد تحقیق کرند که چه اتفاقی برای حفظ چشم سالم افراد بعد از عمل آب مروارید به خاطر در معرض نور آبی قرار گرفتن رخ می‌دهد. در این مطالعه، در 79 چشمی که لنز داخل چشمی قرار داده شده بود نتوانسته بودند مانع نور آبی شوند و در 52 چشم که لنز داخل چشمی زرد داشتند توانسته بودند نور آبی را مانع (بلاک کنند) شوند.

دو سال بعد از عمل آب مروارید، هیچ کدام از کسانی که لنز زرد داخل چشمی داشتند نشانه ای از بیماری تباهی لکه زرد چشم (یا دژنراسیون ماکولا) نداشتند. در حالی که کسانی که لنز داخل چشمی داشتند، 15 درصدشون علائم تباهی لکه زرد را داشتند.

نتیجه ی این مطالعه پیشنهاد می کنه که چشم سالم حساسیت بیشتری برای محافظ از آسیب های اکسیداتیو از در معرض نور آبی قرار گرفتن نشان می دهد. اگر این فرض را درست تلقی کنیم، به نظر عاقلانه می آید که محض احتیاط هم شده شروع به کاهش در معرض نور آبی وسایل دیجیتال قرار گرفتن کنیم.

مهمترین حسنی که این قضیه دارد این هست که در دوران کودکی و نوجوانی که چشم سالمتر و شفاف تر هست و قابلیت دریافت بیشتری نور آبی هست بتوانیم به موقع محافظت کنیم.

خوب چه کنیم؟

سوال اینجاست که والدین چگونه می توانند از زیادی “زمان دیدن” کودکان خود جلوگیری کنند؟

شاید کمی غیر دوستانه باشه که از کودکان بخواهیم استفاده از وسایل دیجیتالشون را کم کنند. قطعا پاسخ های این ماجرا قاطی کمی دروغ خواهد شد چرا که کودکان ممکن هست فعالیتشون را حفظ کنند امّا نتایج بر مبنای این باشد که بهشون گفته شده کم کنند.

یک راه حل خریدن عینک هایی است که از نور آبی وسایل دیجیتال مثل کامپیوتر، تبلت و تلفن های هوشمند در مقابل چشمان محافظت می کنند. تعداد زیادی کارخانه هستند که عدسی های با لایه های محافظ نور آبی تولید می کنند و در ایران نیز نمایندگی معتبر دارند. مثل هویا ژاپن، زایس و رودن اشتوک آلمان.

یک گزینه دیگر داشتن عدسی های آنتی رفلکس هست که بخشی از نور آبی و ماورای بنفش را محافظت می کند. که آن هم در برندهای هویا، زایس و رودن اشتوک دیده می شود.

گزینه سوم، خریدن عدسی های فتوکرومیک هست. این عدسی ها علاوه بر محافظت از بخشی از نورهای آبی مزاحم در فضای بسته، نور خورشید در فضای باز را هم فیلتر می کنند که این هم گزینه ی خوبی می تونی باشه.

امّا گزینه ی عالی برای محافظت از نور خورشید و آسیب های آن انتخاب یک عینک آفتابی پولاریزه اصل هست.

البته این را به یاد داشته باشید که اخیرا در برخی از وسایل دیجیتال گزینه هایی برای فیلتر کردن نور آبی وجود دارد. مثلا کمپانی اپل apple گزینه ای به نام Night Shift دارد و در برخی مانیتورهای حرفه ای گزینه شبیه به اسم blue filter وجود دارد.

و اینکه حداقل این قانون را برای کودکتون در نظر بگیرید که حداقل یک تا 2 ساعت قبل از خواب اجازه استفاده از وسایل دیجیتال ندارد. این قضیه به کودک کمک می کند که چرخه خواب/بیداری اش کمتر به هم بریزد.

و خوب در نهایت بهترین راه حل این هست که نزد یک دکتر متخصص چشم کودکان هر مدتی یک بار برای بررسی مراجعه کنید تا هم از وضعیت چشمانشون مطمئن باشید و هم اینکه فرصت خوبی است که در مطب دکتر در مورد نور آبی با کودک صحبت بشه.